Thinking for Learning als sleutel voor modern uitdagend onderwijs

Geschreven op 02 december 2020.

OBS DE SCHAKEL IN WINTERSWIJK

OBS De Schakel heeft een duidelijke wens: kinderen middels onderzoekend leren klaarstomen voor de toekomst. Thinking for Learning (T4L) blijkt voor deze school dé sleutel naar onderwijs waarin nieuwsgierigheid, betrokkenheid en plezier hoogtij vieren. IJsselgroep begeleidde de school bij het ontwikkelen van dit moderne onderwijs dat uitdaagt en de skills van morgen en ver daarna ontwikkelt.

‘Nieuwe school’

Erben, Fenne en Elaine zitten sinds twee jaar op een ‘nieuwe’ school. Ze gaan nog steeds naar OBS De Schakel in Winterswijk, maar het onderwijs is daar totaal anders dan voorheen. Sinds het schooljaar 2017/2018 krijgen de kinderen onderwijs volgens het concept Thinking for Learning.

Met hun portfolio loopt het drietal de koffiekamer binnen, maar koffie hoeven ze niet. Geen tijd. “Ik wil heel veel laten zien”, zegt Erben (9). In no time ligt de tafel vol.

Leerkuil

“Kijk, dit is een leerkuil. Als je er in valt, moet je iets nog leren en als je er overheen komt, dan heb je het al een keer geleerd,“ vertelt Erben. De Leerkuil is binnen Thinking for Learning een metafoor om inzichtelijk te maken hoe een leerproces verloopt. Als leerlingen beseffen dat het heel normaal is dat  ‘het even helemaal niet te weten’ erbij hoort als je iets nieuws leert, dan wordt het gemakkelijker om door te zetten wanneer iets nog niet lukt.

Erben: “Thuis bijvoorbeeld waren we in quarantaine en moest ik een hele moeilijke som maken. Ik probeerde het eerst nog een keer en vroeg toen mijn moeder om hulp. Ik heb ook kladpapier gepakt. De leerkuil zegt wat je kan doen als iets niet meteen lukt.” Het is even stil. “Vroeger ging ik met mijn hoofd op tafel liggen als iets niet lukte. En dan gaf ik het op. Nu wil ik juist doorgaan.”

“Ik begin altijd zelf met een opdracht. Als het niet lukt, dan vraag ik hulp aan mijn groepje, als dat niet lukt aan de juf of een ander groepje. Eigenlijk ga je op pad om een oplossing te vinden.” zegt Fenne (11).

“Het hoogste punt wat je kunt bereiken in de leerkuil is meester. Dan kun je wat je hebt geleerd ook aan anderen uitleggen” vertelt Elaine (11).

Thematisch onderwijs

Het team van De Schakel pioniert, geïnspireerd door directeur Frank Sessink, vol energie met de leerkuil en andere tools en strategieën van Thinking for Learning om spelend en onderzoekend leren in de praktijk te laten werken. Frank: “Kinderen worden bij ons op school de hele dag uitgenodigd om betekenis te geven aan het leren, kritisch en nieuwsgierig te worden én te blijven, eigen ideeën te ontwikkelen, samen te werken enzovoort. Kristi Timmermans is een bevlogen leerkracht in het team van Frank. “Voor we startten met Thinking for Learning vond ik mijn werk best zwaar. Ik stond soms wel een half uur uitleg te geven en voelde de energie weg lekken. Ik vroeg me vaak af: “Wil ik zo wel onderwijs geven? En: Hoe krijgen we de kinderen betrokken?” Ik werd onzeker. Met Thinking for Learning bracht Frank handvatten om om te buigen waar we op vast liepen en ons eigen onderwijs te gaan maken.”

Het team volgde trainingen van IJsselgroep. Kristi: “We hadden het over leren leren, werkhouding, reflecteren, presenteren. Ik merkte dat ons onderwijs direct veranderde en we steeds met elkaar wilden delen wat goed ging én waar we mee worstelden. We waren als team echt aan het leren samen.”

Samen tot het beste idee komen

Het grootste deel van het onderwijs besloot het team op te hangen aan thema’s uit “Blink Geïntegreerd”. Erben: “Nu is het thema ‘Ik hou van Holland’. Daar gaan dan bijna alle lessen over. We moesten ook zelf een spel maken.” In groepjes gingen kinderen aan de slag met de tool Scamper uit de Thinking for Learning-toolbox. “Je gaat dan samen tot het beste idee komen!”, legt Fenne uit. Erben laat een plaatje zien van een soort machine met hokjes waarin geschreven kan worden: “Eigenlijk geef je je idee steeds door. Je mag het idee van iemand anders bijvoorbeeld vergroten, verkleinen, iets weg laten of iets aanpassen.” Hij lacht ondeugend:  ”Ik had bedacht dat je met je hoofd in de stamppot moest liggen als je een fout maakte. Dat zette ik in het eerste hokje. Mijn vriend bedacht dat ik een drukknop moest maken voor Linda de Mol, dat schreef hij in het hokje ‘aanpassen’. Weer iemand anders bedacht dat je pas na drie fouten met je hoofd in de stamppot moest, zo werd het spannender. En het leukste was de vergroting: de stamppot moest extra veel jus hebben en dus heel vet zijn. Dat vond ik een vet idee.”

Op pad

Fenne laat de weekplanning zien die vol staat met activiteiten die ze in sneltreinvaart opsomt. “Je mag zelf opschrijven wat je waar doet en hoe laat. Je moet opschrijven hoe laat je begint met atelier bijvoorbeeld en wanneer met Blink. Als je klaar bent, kleur je smileys over hoe je het vond gaan: niet zo goed of mwah en zo. Kijk: op maandag ging het heel goed!”

De kinderen lopen veel want het leren gebeurt overal. Ze gaan niet alleen binnen de school op pad. Kristi: “Leren gebeurt juist ook buiten de school, in de wereld om de kinderen heen.” Fenne: “Toen we over Hollandse meesters werkten, maakten we een speurtocht door Winterswijk. We gaan ook op excursie of mensen interviewen.”

Bijzondere school

De kinderen realiseren zich dat ze op een bijzondere school zitten. Fenne: “Wij hebben dus Blink en daardoor krijgen we aardrijkskunde en geschiedenis en biologie ineen. En we hebben lessen van verschillende juffen in verschillende lokalen. En je dóet niet alleen maar dingen, we denken heel veel na over hoe iets is gegaan.”

Elaine noemt het onderwijs een ‘mix van vakken’: “We moesten een reclame maken voor een typisch Nederlands product. Ik zocht eerst alles op over tulpen. Dat was een beetje biologie en een beetje aardrijkskunde en geschiedenis. Daarna moest ik een tekst schrijven met bijvoeglijke naamwoorden erin. Dat was taal. En het moest ook leuk zijn om te lezen, dus dat was weer creativiteit.”

Toekomst

Fenne: “Meester Frank zegt dat we nu alles leren wat we later nodig hebben. Alles is een beetje veel, maar ik kan wel plannen nu, dat is handig voor de middelbare school. En ook wel voor later. Mijn moeder plant ook altijd van alles.” Erben wil een legale hacker worden en denkt dat hij veel heeft aan zijn onderwijs van nu: “We doen heel veel online. En ik weet hoe ik problemen moet oplossen.”

Reclame

Het drietal vindt het geen probleem om wat reclame te maken voor de school. Erben stelt dat je zelfstandig wordt van Thinking for Learning. Fenne vindt dat de lessen leuker zijn omdat de thema’s van Blink aanspreken en het onderwijs afwisselend is: “Vroeger had ik steeds dezelfde juf en waren we altijd met dezelfde kinderen. Nu zit je soms met de klassen gemixt en daardoor ken ik iedereen.” Elaine denkt even na en zegt: “Vroeger legde juf alles uit en was er een hele rij als je wat wilde vragen. Nu werken we samen en weet ik dat als je samenwerkt het antwoord heel vaak al ‘in het groepje’ is. Eigenlijk hebben we juf minder nodig.”

Kristi: “Mijn rol is veranderd. Ik ben nu inspirator, motivator en partner in het leren: ik zie de kinderen veel meer.”  Fenne: “Ik denk dat het werk van de meesters en juffen leuker is geworden.” Erben:  “Omdat wij het leuker vinden, hoeven ze minder streng te zijn, daardoor zijn ze vrolijker en minder moe. Ik ben ook nooit meer moe als ik uit school kom.”

“Zo, nu wil iedereen hier wel op school komen,” denkt Fenne. Elaine knikt. “En mag ik nu weer verder met mijn reclame voor de Hollandse tulpen?“ De Schakel bloeit!

Nieuwsgierig?

Wilt u meer weten over T4L of heeft u vragen of suggesties? Neem dan contact op met Peter Harkink (06 14 00 40 71, peter.harkink@ijsselgroep.nl) of Hettie Lichtenberg (06 22 93 86 48, hettie.lichtenberg@ijsselgroep.nl)