Ondersteuningsniveau 3: individuele en groepsbegeleiding op scholen in Zeewolde

Geschreven op .

Gedragswetenschappers van IJsselgroep worden steeds meer gevraagd om op school kinderen te begeleiden bij lichte problematiek. Denk bijvoorbeeld aan werkhoudingsproblemen, (faal)angst, problemen met zelfbeeld of zelfvertrouwen. Zo ook op de scholen van verschillende besturen in Zeewolde. Josanne Hopster is orthopedagoog bij IJsselgroep en werkt op het snijvlak van onderwijs en zorg. In deze blog vertelt zij over de kortdurende en preventieve begeleiding van kinderen die op school plaatsvindt.

Er zijn twee vormen van begeleiding: 1-op-1 of in een kleine groep. Deze blog gaat voornamelijk in op de individuele begeleiding op school.

Lichtere problematiek

Scholen weten IJsselgroep meestal goed te vinden voor observatie en onderzoek. De laatste paar jaar vragen scholen ook steeds meer hulp voor kinderen met een lichtere problematiek. En dat is een goede ontwikkeling”, benadrukt Josanne. “Want het doel is preventief: laagdrempelig werken aan haalbare doelen op school. En hierdoor kan doorverwijzing naar de jeugdhulpverlening of de GGZ worden voorkomen. De vragen die bij gedragswetenschappers terechtkomen zijn divers: van het zelfvertrouwen vergroten, tot het leren zelfstandig werken of het stimuleren van positieve, helpende gedachten, etc.

Voordelen

Scholen ervaren de volgende voordelen van de kortdurende, individuele begeleiding op school:

  • De doelen zijn klein en concreet
  • Goede afstemming in de driehoek school, ouders en kind
  • Begeleiding en oefenen vindt op school plaats
  • Korte lijnen met de leerkracht/ib’er
  • Adviezen zijn voor het kind en de leerkracht direct in de praktijk toepasbaar

“De begeleiding is laagdrempelig, persoonlijk, kortdurend en vindt in de vertrouwde schoolomgeving plaats”, vertelt Josanne. “Op deze manier worden resultaten sneller behaald. Bijkomend voordeel is dat ik snel even in een les kan kijken of een leerkracht bij de begeleiding kan aanhaken.”

 Door samen handelingsgericht te werken aan haalbare doelen in de schoolomgeving, kunnen scholen, ouders en kinderen erop vertrouwen dat we tijdig ondersteuning bieden en zo voorkomen dat doorverwijzing naar jeugdhulpverlening of de GGZ nodig is.

Josanne Hopster

Individuele kortdurende begeleiding

Een kortdurend begeleidingstraject bestaat uit maximaal 6 sessies. Voorafgaand onderzoek is niet (altijd) nodig. Wel worden school en ouders soms gevraagd om gedragsvragenlijsten in te vullen om de hulpvraag en doelen verder te verhelderen. Ook is er een start- en eindgesprek met het kind en de ouders.

Talentgesprekken, handelingsgericht en oplossingsgericht werken

“Soms maken talentgesprekken onderdeel uit van de begeleiding”, vertelt Josanne. “We gaan dan samen op zoek naar de talenten van kinderen. Dit doen we onder andere met de talentenkaarten van Luk Dewulf. Vaak wordt er iets als een talentenboom getekend en vinden er verdiepende gesprekken plaats. Als kinderen (nieuwe) talenten ontdekken, leren zij hoe ze die thuis en op school kunnen inzetten. Hierdoor kunnen zij beter omgaan met hun (lichte) problematiek en/of talenten inzetten bij vakken die zij moeilijk vinden. Soms is het voor de acceptatie goed dat een kind ontdekt dat hij/zij iets niet zo goed kan of ergens niet goed in is (ondanks alle talenten). Talentgesprekken sluiten goed aan bij het handelingsgericht en oplossingsgericht werken. We leggen de nadruk op veerkracht, welbevinden en sterke kanten van een kind, naast het in kaart brengen van zorgen en klachten. Van daaruit werken we aan oplossingen.”

Echt in gesprek

“Het is belangrijk dat je een kind serieus neemt”, benadrukt Josanne. “Soms is het al helpend als een kind ontdekt dat er echt wordt geluisterd. Of dat er vragen aan het kind worden gesteld en dat er echt naar zijn/haar mening wordt doorgevraagd. Echt met elkaar in gesprek zijn, is de basis voor een stap vooruit. Zo was ik bijvoorbeeld met een kind in gesprek en vroeg ik haar wat zij fijn zou vinden en wat voor haar goed zou werken in de klas. Hier komen echt mooie dingen uit. Op basis van zo’n gesprek maakt het kind dan bijvoorbeeld een mooie A4 plaat waar deze punten in zijn verwerkt. Hier staan dingen op die de leerkracht niet weet, maar waar hij/zij wel iets mee kan doen. En dus halen we de leerkracht er even bij en delen we dit met elkaar. Dit kan vaak snel als je op school begeleidt. Josanne vervolgt: “Ook is het prettig dat je het kind in de school ziet”. Zo zag ik bijvoorbeeld dat een ‘druk’ kind heel rustig in de tussenruimte zat te werken. Ik vroeg hiernaar en ze gaf aan dat ze het prettig vindt dat het rustiger is en ze niet gestoord wordt. Door dit te delen met de leerkracht mag ze nu af en toe in de tussenruimte werken.”

Laatst had ik een gesprek met de begeleider en met Emma (leerling) op basis van 5 dingen die Emma niet/wel prettig vindt in de klas. Ik vind het zo fijn dat ik dit nu weet, natuurlijk ga ik hier rekening mee houden. En wat jammer dat ik dit niet eerder wist.

leerkracht

Het grote voordeel van op school begeleiden

Omdat een kind op school wordt begeleid, kan er sneller worden geschakeld met een ib’er of leerkracht. “Ook plan je gemakkelijker even een klassenbezoek in”, vertelt Josanne. “Het gaat immers ook om de klas van het kind dat je begeleidt. En om de interactie in deze klas inclusief de interactie met de leerkracht. We houden het vooral praktisch. Je zit echt op het snijvlak onderwijs en zorg en dat maakt het niet alleen effectief maar ook interessant.”

Afrondend gesprek plus eindverslag

Na maximaal 6 tot 8 momenten is er een afrondend gesprek. Hierbij zijn zowel het kind als de ouders aanwezig. Uiteraard wordt er gekeken naar het startpunt van een te behalen doel (het kind zat toen hier) en de doorgemaakte ontwikkeling (het kind zit nu hier). De belangrijkste tools voor het kind om zelf stappen te blijven zetten en handige tips zijn in het eindverslag uitgewerkt. De driehoek ‘thuis, school en kind’ staat hierbij centraal.

Vervolg

Meestal is de kortdurende lichte zorg voldoende om een kind weer verder te helpen. “Je voorkomt hiermee dat lichte problematiek onnodig zwaarder wordt ”, benadrukt Josanne. “Preventie: daar draait het om. En is er toch meer nodig dan zoeken wij bijvoorbeeld samen met school en ouders naar een andere oplossing.”

Psychologische groepsondersteuning van kinderen

Naast individuele hulp biedt IJsselgroep ook begeleiding op school voor groepjes kinderen, bijvoorbeeld gericht op het verminderen van (faal)angst, het versterken van sociale vaardigheden en het oefenen, plannen en organiseren (gericht op het VO). Een aantal voorbeelden:

  • Kies: hulp bij een scheiding. Een serie bijeenkomsten waar kinderen met elkaar werken, spelen en praten over hun ervaringen rondom scheiding.
  • SuperSociaal: in een kleine groep wordt op een speelse wijze geoefend met situaties waarin sociale vaardigheden belangrijk zijn.
  • Bibbers de baas: deze faalangstreductietraining is voor kinderen die last hebben van (faal)angstige klachten en het moeilijk vinden hiermee om te gaan.

Ook de groepsondersteuning vindt plaats op school en is kortdurend, preventief en praktijkgericht. Ouders spelen ook hier een belangrijke rol.

Meer informatie

Wil je meer weten over individuele begeleiding op school of de groepsbegeleiding op school? Neem dan contact op met Josanne Hopster via 06 14 00 44 25 of josanne.hopster@ijsselgroep.nl of met Hettie Lichtenberg via 06 22 93 86 48 of hettie.lichtenberg@ijsselgroep.nl.