Kick-off uniek project Scholengroep Gelderveste | Laaggeletterdheid en dyslexie
Hoe voorkomen we laaggeletterdheid? Hoe zorgen we ervoor dat alleen de echte dyslectische leerlingen bij de dyslexiecentra worden aangemeld? En hoe kunnen wij dyslectische kinderen optimaal ondersteunen? Scholengroep Gelderveste gaat op zoek naar antwoorden. Samen met DCTwente en de IJsselgroep. Op 18 september was de Kick-off: 300 leerkrachten, IB’ers en directeuren waren in De Gruitpoort aanwezig om deel te nemen aan de conferentie ‘Preventie Laaggeletterdheid & Dyslexie’.
Opening
Frans Laarakker – bestuurder van Gelderveste– opende met een pakkende film over zijn ‘race tegen de kilo’s. De parallel met het thema is helder: het vereist doorzettingsvermogen, een koersplan waarbij het soms tegenzit en een grote race win je in kleine etappes.
Inleiding op het thema ‘Laaggeletterheid door Wim Matthijsen
Op een treffende manier is de impact van laaggeletterdheid op het leven van (jong) volwassenen tastbaar gemaakt. Filmfragmenten met achtergrondverhalen van mensen kwamen binnen in de zaal. Mensen met laaggeletterdheid zijn minder gelukkig, zijn minder gezond en leven in een slechtere sociale en financiële situatie. En alle alarmbellen zouden nu toch wel af moeten gaan: het percentage Nederlandse jongeren met een taalachterstand is enorm toegenomen (van 11.5% in 2003 naar 17,9% in 2015). Elk jaar komen daar zo’n 25.000 bij, waarvan 65% autochtoon is!
Niet goed kunnen lezen
De onderwijsinspectie ziet dat de laatste twee jaar steeds meer leerlingen van de basisschool afkomen die niet goed kunnen lezen. Dit is een grote zorg want voor deze kinderen is de schooltijd een worsteling en nemen de kansen op het meedoen in de samenleving af.
Workshopronde
Na de inleiding hebben de deelnemers zich verspreid over de workshopruimtes. Interessante thema’s werden door diverse deskundigen ingeleid of juist uitgediept. Een greep uit de onderwerpen: een rijke talige leeromgeving, dyslexie in transitie, de mindset van lezen, technisch motiverend lezen met LIST, opfris-sessie dyslexie, meertaligheid als kans, denken in driehoeken, effectief leesonderwijs en leesmotivatie, het herkennen van laaggeletterdheid bij ouders en geletterdheid in groep 1 en 2.
Inleiding op het thema ‘Laaggeletterdheid en Dyslexie’ door Aryan van der Leij
Vanaf 2007 constateert de inspectie dat het onderwijs onvoldoende in staat is om leerlingen die met een taalachterstand binnenkomen of vroegtijdig vastlopen te helpen. Ondanks de (extra) instructie, begeleiding en oefening. Hoe kan het onderwijs dit wel realiseren? Om het tij te keren heeft Van der Leij vier adviezen:
- Pak het risico op laaggeletterdheid (en daarmee de kans op dyslexie) vroegtijdig aan, te beginnen in de fase van ‘ontluikende geletterdheid’ (groep 1-2). Meer instructie, begeleiding en oefening is nodig voor leerlingen die het alfabetische systeem onvoldoende oppakken. Gebruik ook computerprogramma’s die een individuele aanpak mogelijk maken.
- Zorg er voor dat wat er in de klas gebeurt van goede kwaliteit en aangepast wordt aan de behoefte van zwakke leerlingen. Wees pro-actief: effectief lees- en spellingsonderwijs moet kindleidend zijn en niet kindvolgend.
- Houdt de bovenstaande twee punten vol tot en met groep 5
- Trek het breder dan de individuele school. Pak het bovenschools aan en maak gebruik van specialisten die voor de nodige ondersteunende expertise zorgen. Betrek de gemeente erbij en creëer een platform waarbij scholen van elkaar leren
IJsselgroep: onderwijs en zorg
Het terugdringen van laaggeletterdheid & dyslexie is uitdaging op het snijvlak van zorg en onderwijs. Zoals blijkt uit het de lezing van Aryan Van der Leij gaat het zowel ‘om wat er in de klas gebeurt’ als ook de individuele begeleiding en zorg voor individuele leerlingen. De combinatie van educatieve dienstverlening en psychologische dienstverlening (dyslexie, gedrag en leren) biedt dan ook vele voordelen. We starten aan de basis om vanuit het onderwijs de resultaten te verbeteren, de uitval te reduceren en de doorstroom naar hogere zorgniveaus te beperken. Samen met scholen voorkomen wij dat leerlingen zwakke lezers worden en zorgen wij er voor dat leerlingen met hardnekkige leesproblemen en dyslexie de juiste ondersteuning en begeleiding krijgen. Wij noemen dit: werken aan het best denkbare lees- en spellingsonderwijs.
Partners in het project
- Scholengroep Gelderveste
- DCT (onderdeel van Expertis onderwijsadviseurs)
- IJsselgroep Educatieve Dienstverlening
- Stichting Lezen & Schrijven
- Bibliotheek West Achterhoek
Updates
Regelmatig verschijnen er updates over dit unieke project.
Meer informatie
Wilt u meer weten over dit mooie project en de vervolgstappen? Neem dan contact op met Herman Giesbers via 06 - 22 93 89 52 of herman.giesbers@ijsselgroep.nl